Vandaag heb ik samen met mijn broer de goede doelen marathon gelopen van Westerbork. De route is bijzonder omdat
die over het terrein van een aantal agrarische bedrijven gaat, zelfs dwars door een stal met koeien, en omdat er verschillende proeverijen zijn met lokale producten zoals fruit, popcorn en zuivel.
Tijdens de marathon moest ik terug denken aan artikel in Nieuwe Oogst van 31 juli met kritiek op het oppeppen van koeien. Regelmatig ontstaat er verwarring over gezonde koeien en management in relatie tot de term ‘sport’. Als we het hebben over individuele vrouwen in de topsport denk ik aan Daphne Schippers of Marianne Vos. Successen die bereikt worden door ongelofelijk gedisciplineerd te trainen, rusten, eten en drinken met een flinke portie talent. Kortom, precisiemanagement, behorend bij die kleine groep mensen met enorme potenties die het uiterste uit zichzelf willen en kunnen halen. Ik ben fit, loop een aardige marathon, maar ook met het schema van deze dames behaal ik nooit dezelfde prestaties.
De term topsport bij koeien heeft mijn inziens meer te maken met het respect wat de mensen die werken met deze dieren zoals de veehouders en dierenartsen hebben voor de prestatie van de koe in het algemeen. Bij een productie van 8500 kg melk kun je toch al meer dan 25000 voedingen geven aan baby’s of meer dan 800 kg kaas maken, respect!
Het is onmogelijk maar bovendien onnodig om bij een doorsnee melkveebedrijf van bijna 100 koeien alle dieren op te peppen of individueel te coachen met de discipline en het schema van een topsporter. Zo zie ik de veehouder meer als clubcoach dan als coach van een individuele topsporter. Soms hebben koeien even een extraatje nodig zoals calciumpillen of energiedrank om ze ‘op te peppen’ wanneer een tekort dreigt te ontstaan. Vergelijk het met de voetbalcoach die druivensuiker uitdeelt in de pauze van de wedstrijd. Rondom het kalven zit een koe er ook wel eens ‘een beetje doorheen’. De basis van gezondheid en welzijn is regulier, goed management, met af en toe zo’n extraatje. Dat is wezenlijk anders dan ieder dier het schema van een topsporter aan te doen.
Ondanks goed management en hygiëne komen overal infecties voor. Bij kalfjes zijn de meest voorkomende infecties (en doodsoorzaken) net zoals bij kinderen diarree en luchtweginfecties. Via de drachtige koe kun je de kalfjes beschermen. Met 1 prik bij de moeder krijgt 3 van de 4 diarreeveroorzakers geen kans bij het kalf. Als je de dieren rustig prikt hebben ze er vrijwel geen last van. Ik leer die rustige omgang met dieren aan stagiaires en studenten diergeneeskunde bij onze praktijk.
We willen geen antibiotica gebruiken wanneer het niet echt nodig is. Vaccinatie van luchtweginfecties bij kalveren maakt dat ze veel minder vaak ziek zijn. Bij onze melkveebedrijven hebben we door vaccinatie een reductie van meer dan 60% bereikt in het antibioticagebruik bij jongvee. Neemt daarnaast een infectie als IBR; snotterende koeien, benauwd en sterfte, wat een ellende maken die koeien door! Longontsteking is super pijnlijk! Ziekte is niet nodig want er is een vaccin.
Management van gezondheid en welzijn van dieren betreft net zo goed keuzes met betrekking tot de beheersing van infectieziekten. De keuzes om infectieziekten aan te pakken zijn: ruimen van besmette dieren, vaccineren of (her)infectie riskeren met vaak veel zieke dieren en veel antibioticagebruik tot gevolg. Wat zou u kiezen als u zelf een koe was?
Bernd Hietberg
Veearts in Beilen
