Het gaat nu wel weer wat beter maar wat ben ik toch chagrijnig geweest. Niet de hele tijd, maar zo bij vlagen. Zelfs eens een vlaag van een paar dagen.
Ik ben zelf totaal niet gereserveerd, dus ben ik ook helemaal niet toe aan een gereserveerde samenleving. Een samenleving waar iedereen een beetje bang is en sociale afstand gewenst is.
Ik vind het meestal eenzaam zat zo’n boerderij, waar je vaak alleen werkt. Ik heb daarnaast gewoon contact nodig. Daarnaast is gebleken dat ik duidelijk geen leraar ben.
Toch begint het allemaal te wennen. Ik kijk niet elke avond meer naar het journaal en Jinek, dat scheelt ook een boel. Gewoon weer terug in mijn eigen cocon. Net doen of er niets aan de hand is en bovenal gewoon goed zorgen voor mijn dieren.
De koeien zijn alweer een tijdje buiten en sinds een paar weken mogen de kippen ook weer naar buiten. Dat is ook wel prettig hoor. En we hebben een beetje regen gehad. Ik moet zeggen dat zorgt de laatste jaren sowieso per definitie voor een lach op mijn gezicht. Alle regen is welkom!!!
Ook dat de kinderen weer naar school en sport mogen. Geweldig!!! Mijn eigen sport, biljarten, kan nog niet. De kroeg zit nog dicht. En aangezien ik het leuk vind op vrijdagavond even te zeuren in de kroeg….. Ja, u begrijpt het al. Dat kan ook niet en dus moet er even gezeurd worden. Helemaal nadat ik er achter kwam wat mijn hoogtepunt van de maand was.
Wat blijkt? Ik heb waarschijnlijk een knopje verkeerd gezet bij Google. Nu heeft Google de afgelopen maand bijgehouden waar ik allemaal geweest ben. Aan het eind van de maand krijg je vervolgens een mail met de hoogtepunten. Nou…. Mijn hoogtepunt, ik had er namelijk maar één, was de Jumbo Vinke te Westerbork! Een hele maand van mijn leven en het hoogtepunt is een supermarkt. Kortom, ik wil een ander leven! Ik heb dus snel dat knopje weer veranderd, stel je voor dat ik volgende maand hetzelfde beleef....
Hans Brinke
De boeren van onze praktijk bellen tussen 8.00 uur en 9.00 uur naar de praktijk als ze onze hulp willen bij een dier. We plannen dan een route in en bezoeken eigenlijk alle patiënten dezelfde dag, zodat alle zieke dieren snel geholpen worden. Soms gebeurt het dat een boer een vertrouwelijke of specifieke vraag heeft aan een van ons en rechtstreeks belt.
Met het zonnige droge weer zijn er niet veel dieren ziek. Daarom zat ik op een dinsdagmiddag thuis te werken aan een beweidingsplan, een plan om de boer te helpen de koeien het goed naar de zin te maken in de wei.
Er belde een veehouder, het ging niet meer met de hond, ze kwam niet meer overeind en als hij wilde helpen gromde ze van de pijn. Een half uurtje later was ik ter plaatse. Candy snurkte van benauwdheid en wilde inderdaad niet meer overeind. Bij de meeste veehouders komen we voor regelmatige check up van de koeien, eens per 2 tot 6 weken. Omdat je iedere keer op het erf komt ontmoet je ook iedere keer de huisdieren van de boerderij, vooral de honden die je al blaffend tegemoet komen bij ieder bezoek.
Candy werd geboren in 2007 en vond op latere leeftijd een fijne plek op dit boerenerf. Van een volwassen enthousiaste hond, waar we vaak tijdens een bak koffie even over de gezondheid en soms de streken praatten, zagen we haar de laatste 2 jaar oud worden. Sinds het laatste bezoek was haar buik wel 2 keer zo dik geworden, een snel groeiend proces.
Nu kreeg ze een narcose prikje. Ik liet de boerin even alleen, om rustig afscheid te kunnen nemen. Het prettige van een boerderij is dat je dan even over de voergang (het pad voor de dieren waar het voer ligt) kunt ‘kuieren’ om even wat tijd te nemen en je gedachten te laten gaan.
Haar circulatie (hartfunctie) was al zo achteruit gegaan dat een het nog best even duurde voordat ze na een tweede prik rustig insliep.
Op een boerderij zijn vaak meer dan 100 dieren en een boer heeft liefde voor al zijn dieren. Met dieren die ook in het voorhuis komen en oud worden zoals deze hond is een hele sterke band. Vaak is euthanasie een moment om terug te denken aan de periode met het dier, maar soms ook van mensen die je in het verleden kwijt geraakt bent. Dat maakt euthanasie tot een heel bijzonder moment.
Bernd Hietberg
‘Ik ben zo terug! Geen gekke dingen doen!’
‘Ja-a!’
Ik sta op het punt boodschappen te gaan doen. En aangezien boodschappen doen met vier kinderen op dit moment niet de bedoeling is, mogen de oudsten thuis blijven. Met een vader die in de stal aan het werk is, moet dit kunnen. Ze kennen het telefoonnummer van hem en van mij uit hun hoofd. We verleggen grenzen en roeien met de riemen die we hebben.
Toen wij acht jaar geleden van het dorp naar de boerderij (7 kilometer van het dorp) verhuisden, nam ik mij voor eens per week boodschappen te gaan doen. Wat in het begin nog lukte, bleek toch minder vaak te lukken met een steeds groter wordend gezin. Maar ach, voor school, werk en sport waren we vaak genoeg in het dorp en was een boodschap zo gedaan.
Ik neem een net schoongemaakt winkelwagentje aan van de winkelmedewerkster en zet onze kleuter erin. Ze past nog net in het zitje, de veiligste oplossing op dit moment. Ik schiet de winkel door. Nu we meer thuis zijn, gaan er heel wat meer boodschappen door. De kinderen spelen veel buiten, op het erf en tussen de dieren. Zoveel spelen maakt hongerig. Zonder te mopperen worden de borden leeggegeten. De kleding van de vier begint strak te zitten en schoenen en klompen worden te klein. Ondanks dat ik mezelf weinig tijd gun voor de boodschappen, probeer ik wel mijn producten bewust te kiezen. Zoveel mogelijk heerlijk van Hollandse bodem. En een bosje tulpen voor op tafel, waar we extra van genieten nu we zoveel thuis zijn.
Bij thuiskomst blijkt achter ons huis, onder het toeziend oog van de kinderen, een kalf geboren te zijn. ‘Het gaat wel goed, het kan al staan. Ik haal papa wel even.’ De pony en de geiten zijn buiten in het weilandje gezet en voorzien van voer en water. Heerlijk zo’n zelfstandig stel, dat zich verantwoordelijk voelt voor de dieren.
En voor elkaar. Want de inhoud van de koekjespot is gehalveerd en daar moeten een paar kinderen om giechelen. Maar zolang dat bij ons thuis onder de noemer ‘gekke dingen doen’ valt..
Dorien Benning-de Wal
Yes! Iedereen is er, taken zijn verdeeld: koeiendans 2020! Ik ga met mijn zusje en onze dochter achteraan het perceel staan. Mijn schoonvader staat aan de draad bij inloop van de weide; Ron doet de deur open; fotograaf Joris en onze zoon maken filmpjes en foto’s van dit spektakel.
Onze zwartbonte, roodbonte en bruine koeien hebben in de gaten dat het anders is vandaag en laten dit merken met geloei. De laatste check is gebeurd: ‘de deur mag open!’ Er volgt meer geloei uit de stal, uitdagende ogen kijken om de deur en hop.... Daar schiet Roosje naar buiten, achtervolgd door Reina en Beatrix. Staart op de rug en daar gaan ze! De poten, uiers en koppen van de dieren gaan alle kanten op: alles danst. Nadat de eerste dames de weide hebben betreden, volgen de andere 90. Terwijl de pony en koe Mina vanuit de zandbak rustig toekijken, laat Betsie even zien dat zij het hoogste kan springen.
Lenie en Els pakken de kans om te kijken wie het sterkste is. En ondertussen danst onze koppel koeienpracht van links naar rechts door de weide. Een prachtig mooi gezicht vanaf het einde van het perceel. Ondertussen komen de koeien ook verder naar achteren, dat betekent opletten. Ze moeten weer even wennen aan de draden en er niet doorheen lopen in alle enthousiasme en gestoei onderling. Daarom staan we daar met 3 vrouwen sterk om het eind van het perceel goed te markeren.
Na 20 minuten is het dansen afgezwakt en hebben de meeste koeien het gras ontdekt en beginnen gretig aan deze verse maaltijd. Een mooi gezicht, alhoewel ik ook enorm kan genieten van het dansen. Daarnaast geeft het ook altijd een moment van spanning: gaat het goed, blijven de koeien achter de draden en dansen ze zonder ongelukken?
Het is allemaal goed verlopen. Ook ’s avonds met het naar binnen halen van de koeien, moeten de dieren, én wij, weer even wennen. Niet iedereen loopt al volleerd in een colonne naar de stal. ’s Nachts blijven onze koeien nu nog binnen. Na het melken in de ochtend gaan de deuren weer open. Ook dan wordt er nog wel iets ‘gedanst’, maar minder dan de dag ervoor!
Kijk voor meer foto’s en een filmpje op de Facebookpagina Stichting Melkvee Drenthe.
Geke Enting
Het is een prachtig mooie ochtend, er is net een schitterend kalfje geboren. Terwijl ik dat kalf help de biest te drinken, fluiten koolmeesjes bij de eerste zonnestralen van de dag. Het zal ook nog eens 20 graden worden. Veel mooier kan het niet worden.
Maar toch…., er komt een ‘maar’. Ik voel me namelijk benauwd. Niet in letterlijke zin, maar deze nieuwe samenleving benauwt mij. Ik moet denken aan die reclames van vroeger voor het leger, geschikt of ongeschikt, met zo'n vinkje. Ik ben namelijk enorm ongeschikt voor een samenleving, waarbij je verder van elkaar af gaat staan.
Het is voorjaar en ik heb werk zat, dus normaal gesproken zou ik helemaal niet de behoefte hebben het erf af te gaan. Misschien komt het ook wel doordat we een week in isolatie gezeten hebben, vanwege verdenkingen, die uiteindelijk niet aangetoond zijn. Misschien komt het door Mark Rutte. Die had het opeens over 1 juni, daar ben ik zeker drie dagen chagrijnig van geweest.
Mijn moeder zegt dat ik zeur, ik moet eens om me heen kijken hoe prachtig ik woon. Ik zou maar op een flatje wonen, waar je echt geen kant op kan. En inderdaad, mijn erf is om precies te zijn 6,11 keer groter dan alle voetbalvelden van VKW inclusief kantine en parkeerplaats. Maar toch, ik mis contact.
Ik zie echter ook wel de mooie dingen, er is veel minder vervuiling en mensen gaan nadenken over wat belangrijk is in het leven. Ik mag niet klagen, ik ben écht met de dingen bezig die ik belangrijk vind in het leven. Zorgen voor gezin en dieren, dát zijn toch dé grote dingen waar je je druk over moet maken. En waarschijnlijk komen we juist als maatschappij dichter bij elkaar op deze manier. Daar lijkt het in ieder geval op.
Ondertussen ga ik maar eens nadenken over hoe ik het best steunwieltjes aan mijn fiets kan maken, voor de eerste keer dat ik weer naar de kroeg mag.
Ik wil graag iedereen sterkte wensen. Maar geniet er ook van, want als het een beetje meezit ben je nu ook bezig met de dingen die écht belangrijk zijn.
Hans Brinke
Een bekend spreekwoord zegt: ‘Zo dom als een koe’.
Jaren geleden, toen ik nog boer was, hadden we op onze boerderij een bijzondere tweeling. Twee donkerbruine koeien. Altijd waren ze bij elkaar, zonder dat dit in eerste instantie opviel.
Toen ze wat ouder waren signaleerden we dat ze opvallend vaak bij elkaar stonden of lagen. Niet in de boxen (bed van de koe) maar altijd op de looppaden (de ruimte waar de koeien in de stal rond kunnen lopen). In de box liggen was niet aan hen besteed, ondanks onze pogingen hen dat aan te leren.
Toen de eerste koe kalfde en dus in de groep melkkoeien (koeien die worden gemolken nadat ze hebben gekalfd) kwam, werden de twee van elkaar gescheiden. Enige tijd later kalfde ook de andere en direct waren ze weer samen én lagen ze weer op de looppaden.
Wegens ruimtegebrek in de stal huurden we op afstand voor vijftien dieren stalruimte. De ene helft van de tweeling ging daar naartoe en na verloop van tijd ook de andere. De boer op de logeerlocatie constateerde hetzelfde: ‘Die twee zijn altijd bij elkaar en liggen ook altijd op het looppad.’ Ook hij wilde het liggen op het looppad de koeien afleren, wat helaas niet lukte. De tweeling had elkaar dus toch weer gevonden en herkend, ondanks dat ze een redelijke tijd ver uit elkaar waren geweest.
Na verloop van tijd kwamen ze weer terug bij ons op de boerderij. Eerst de ene, na een poosje de andere en ze waren meteen weer samen. Jaren later werd eerst de ene koe verkocht en een paar maanden later de andere. Het toeval wilde echter dat ze alletwee bij dezelfde boer terecht kwamen, zonder dat ik dit wist. Einde verhaal zou je denken. Maar niets was minder waar.
Op een feestje kwam een dame naar me toe met de vraag of die beide bruine koeien van ons waren geweest en vertelde haar verhaal. Altijd samen, of het nou achter in de weide was, of vooraan, of in een hoekje bij de boerderij, altijd waren die twee koeien samen.
Toen ik mijn verhaal vertelde constateerden we dat het toch een heel bijzondere tweeling was. Wie het weet mag het zeggen, is dit instinct of verstand? Zeg in ieder geval nooit weer: ‘Zo dom als een koe.’
Johannes Klaassen
Terwijl ik op zaterdagavond bijna klaar ben met de geboorte van een lammetje gaat de telefoon. De boerin pakt op voor me en houdt de smartphone aan mijn oor zodat ik door kan gaan met de bevalling.
Een oudere boer belt: ‘Er steken dikke poten uut een veers, ik weet niet of ’t kan, ik mut nog eem kieken.’ Ik beloof paraat te staan. Even later belt ie dat ik inderdaad langs moet komen.
Daar aangekomen staan de zwangere dames met haar vriendinnen op een rij vast aan het voerhek, want een loslopende koe laat niet zomaar een dierenarts dichtbij komen om te onderzoeken of het kalf eruit kan… Met een lange handschoen aan voel ik dat de schouders van het kalf erg fors zijn.
Voordat een koe haar eerste kalf kan krijgen is ze tussen de 2 en 3 jaar. Deze is al bijna 3, maar ze is niet de grootste. Een koe die voor de eerste keer kalft noemen ze ook wel een vaars of op zijn Drents een ‘veers’. Omdat we het kalf de beste kans willen geven, nemen we geen risico met een zware bevalling, maar kiezen voor een keizersnede.
De koe is bijzonder braaf en laat de verdoving, het scheren en wassen zonder enige angst of weerstand gebeuren. Ze is blij dat ze hulp krijgt.
Ondertussen vertelt de boer dat hij net terug is van een ziekenhuis opname. Zijn ‘rikketik’ is op hol. Er is als proef nu een chip geplaatst om continue vanuit het ziekenhuis zijn hart te kunnen controleren. Wel handig zo’n chip, weten ze altijd waar je bent! Even later komt een flink stierkalf ter wereld en probeert al vrij snel te staan.
In het naastgelegen hok zitten de kalveren die afgelopen weken al geboren werden. Een ruimte waar de kalveren uit vrije keuze in kunnen lopen, in dik stro kunnen liggen en over strobalen heen kunnen klauteren. Leuk en ook veilig. Het wil nog wel eens gebeuren dat een klunzige moeder koe bovenop een kalf gaat liggen. Vooral jonge kalfjes zijn dan niet in staat om hard genoeg te gillen dat mama van ze af gaat, zo sterft er nog wel eens een kalf. Vanuit deze veilige chillroom kijken de neefjes en nichtjes toe het tafereel.
Ondanks dat het al middernacht is als we klaar zijn, drinken we nog even wat op de goede afloop. Een fitte koe en een mooi gezond stierkalfje erbij, dat is voor een boer misschien wel net zo goed voor de rikketik als een pilletje van de dokter.
Bernd Hietberg
...zouden ze er iéts van meekrijgen?...onze loeiende dames...
Nope, gok ik.
De rollercoaster waar wij ons allen in bevinden momenteel; die voor angst, isolatie en ziekte zorgt, heeft op onze boerderij op het eerste gezicht weinig effect. Corona houdt de wereld in haar greep. Een uitzonderlijke periode treft ons deze lente.
Koekalverij en schapenlammerij zorgen voor afleiding, terwijl het voorjaarsweer voor grasgroei zorgt en daarmee voor landwerkzaamheden. De onstuimig winderige en natte februarimaand lijkt alweer lang gepasseerd door ‘Mad-March-2020’
Iedereen wordt zich langzaam bewust van de essentie van het leven, de 3 ‘G’s’; Gezondheid, Geliefden en Geluk. De mensheid wordt keihard op zichzelf teruggeworpen, naar dat waar het om draait in het leven.
Ook wij nemen onze verantwoording, we blijven op het erf en ontvangen geen bezoekers meer. Een vreemde gewaarwording. Waar wij in februari vele schoolklassen mochten ontvangen voor boerderijeducatie, zijn nu de scholen en daarmee onze tweedee tak gesloten.
Daarmee verschuift mijn taak van ‘boerin-juf’ naar ‘juf’ van onze eigen kinderen. Wij leven in onze eigen ‘Boeren-Bubbel’. De normaliter volle gezins-en bedrijfsagenda staat vol kruizen. Leegte de komende weken.
Momenteel zorgt dit nog voor een vierde ‘G’, namelijk die van Genieten. Tijd voor elkaar. Een pas op de plaats, na een zeer bewogen half jaar.
De periode na 1 oktober was voor ons boeren een roerige tijd. Waar je normaal gesproken als boer de wintermaanden tot rust komt, was er nu constant hectiek en berichtgeving.
Ironisch genoeg schrijf ik deze column op 19 maart, een maand na het laatste boerenprotest. Een maand na mijn monsterrit per trekker naar Den Haag. 19 februari via B-wegen en strand naar de Koekamp met onze dochter. Om nogmaals te strijden voor ONS bestaan. Om moedeloos van te worden ondertussen.
Hoe groot is de tegenstelling, een maand later? We zijn deze crisisperiode benoemd tot ‘cruciale beroepsgroep’. Worden wij, de voedselmakers van Nederland, eindelijk gezien? Alle hectiek rondom stikstof verstomd.
Als een stil protest tegen de aangepaste snelheid van 100 km/u is het nu bizar rustig op snelwegen. Gelukkig is transport ook benoemd tot essentieel beroep en doet de melkrijder onze boerderij nog elke 3 dagen aan. Respect ook voor hen, die ervoor zorgen dat de melk in de fabriek, en daarna in de supermarkten terecht komt. Oprecht mooi om samen de voedselproductie veilig te stellen.
We hopen dat deze waardering na de crisis ook vanuit de politiek klinkt en wij het in onze portemonnee gaan voelen.
Voor nu: ‘pas goed op uzelf en elkaar. Ook wij hopen deze periode gezond door te komen, onze boerenwerkzaamheden gewoon te kunnen blijven uitvoeren, zodat onze loeiende dames niets van deze crisis hoeven mee te krijgen...
Bianca Straathof
Samen huiswerk maken aan de keukentafel. Dat waren we nog niet gewend met onze vier kinderen van vier, zeven, zeven en acht jaar oud. Nu is het de dagelijkse realiteit.
Terwijl de oudste uiterst geconcentreerd zit te schrijven en de jongste haar eigen draai geeft aan de knip- en plakopdracht van school, is de tweeling toe aan lezen. Wanneer je net leert lezen, is lezen in je hoofd nog lastig. Beide jongens lezen de tekst in hun eigen tempo.
Ik geniet van de monotone klanken. Blijkbaar ben ik de enige, er volgt commentaar. Een stoel in het uiterste hoekje van de kamer wordt aangewezen als ‘leesstoel’.
We roeien met de riemen die we hebben. Door het snel verspreidende coronavirus is thuisonderwijs noodzakelijk.
Wat zijn we met z’n allen in een bizarre en onzekere situatie beland. Het is een tijd van zoveel mogelijk thuis blijven en contacten vermijden. Schoolklassen ontvangen en de boerderij laten beleven lijkt er dit voorjaar helaas niet in te zitten.
Het werk op de boerderij gaat echter altijd door. De koeien worden dag in, dag uit verzorgd.
De voorjaarswerkzaamheden zijn inmiddels begonnen. Dat gebeurt deze periode met de inzet van extra hulpen.
Samen met een knechtje bijvoorbeeld de mest op het land uitrijden. Nestkastjes voor de mezen worden samen opgehangen zodat we komende zomer hopelijk minder last hebben van de eikenprocessierups. Er wordt samen gras gemaaid en in de tuin gewerkt. De eerste echte zonnestralen worden samen gevangen tijdens een picknick in eigen tuin.
De kalfjes worden samen extra verwend met het geven van knuffels. Er wordt samen in het zwarte zand gestoeid en samen gebadderd om weer schoon te worden. Samen wordt er cake en koek gebakken en samen worden gezelschapsspelletjes gespeeld.
Samen zorgen we dus voor een fijne sfeer. En als aan deze bizarre en onzekere tijd een einde komt en de scholen weer open gaan, hoop ik dat de kinderen terug kunnen kijken op een fijne tijd samen.
Dorien Benning-de Wal
Maart, na veel natte weken, klinken nu ’s ochtends de vogels. Heerlijk kwetterend vanuit de bomen, loop ik ’s morgens naar de melkstal – heerlijk vind ik dat geluid! Het land droogt af en we maken ons klaar voor voorjaarswerkzaamheden.
Toch kennen deze weken een bepaalde spanning waarmee we de geschiedenisboeken gaan halen: corona. Wie had gedacht dat dit zo’n impact zou hebben op ons dagelijks leven? Verzorgingstehuizen, scholen en kinderopvang gesloten. Evenementen afgelast. De oproep om het fysieke contact met anderen te minimaliseren – ons sociale leven ligt, zo goed als, plat.
Of we ons vervelen? Zeker niet, ons werk gaat altijd door, 24 uur per dag, 7 dagen in de week. En met de aankomende landwerkzaamheden is van verveling zeker geen sprake. Tot voor kort mochten we de dingen samen doen, nu moet het soms met z’n allen omdat we even niet terug kunnen vallen op opvang voor de kinderen. Deze gekke weken geven nieuwe uitdagingen, maar laten we er met elkaar het beste van maken.
De impact voor het thuiswerken voor ons, als melkveehouder, is niet zo groot. Toch merken we het wel op ons erf. Van afnemers, toeleveranciers en andere betrokkenen krijgen we berichten dat ze alleen komen indien dat noodzakelijk is en dat we afstand moeten houden. Goed dat de maatregelen worden opgepakt, al wordt de wereld voor velen wel klein. Ook de financiële maatregelen van de overheid en banken geven aan dat er onrust heerst in de wereld. Gekke weken!
Daar waar het volstrekt normaal was dat je met een volgeladen wagen de winkel verliet, laten de schappen in de supermarkt nu ook een ander beeld zien. Voedsel is niet zo vanzelfsprekend als dat het altijd lijkt. De voedselmakers worden aangemerkt als de cruciale beroepsgroep. Of we het ook zo voelen? Jazeker! Ons werk beleven we vandaag niet anders dan voor de komst van corona: de dieren worden verzorgd zoals normaal, de weiden worden bemest zodat de koeien over een paar weken naar buiten kunnen en de gewassen kunnen groeien. De Nederlandse landbouw is en blijft producent van hoogwaardige producten. Dat deden we vol overgave en passie en dat blijven we doen!
Geke Enting
