Net voor de corona periode begon, werd ik op een zondagavond gebeld door de brandweer, een noodsituatie op een boerderij. De meeste dieren werden gered, een aantal met ernstige verwonding werden op het bedrijf door mij uit hun lijden verlost.

De nodige paniek, stormachtig weer en onder toeziend oog van de pers, niet het geschikte moment om rustig uit te leggen hoe om te gaan met grote huisdieren als paarden en koeien.
Maar liefst twee jaar later toen corona het eindelijk toeliet, konden we een evaluatie en oefen avond met de brandweer organiseren. Regelmatig voorkomende calamiteit blijkt te zijn, koeien die in een mestopslag vallen. Je hebt daarbij te maken met natuurlijke rottingsgassen zoals waterstofsulfide die ademhaling in de problemen kunnen brengen van mens en dier. De grote dieren moeten dan omhoog uit de put getild worden, hoe doe je dat met een beest van meer dan 600 kilo? Hoe veilig is het om tussen die dieren in de put te lopen met een brandweerpak en zware zuurstof flessen? Daarover maakten enkele zich wel zorgen. Dieren in het water, zoals een koe of paard in het kanaal is ook een regelmatig voorkomende situatie. Ongelukken met transport een gekantelde vrachtwagen of trailer zijn ook ingewikkeld en gevaarlijk. Dan volgt het mixen van mestputten, waarbij de gassen vrij kunnen komen die door veel omstanders worden onderschat. Tot slot brand, gevaarlijk en heel naar om mee te maken met dieren. Moet je je leven wagen om een dier te redden wat al ernstig verwond is? Vragen waar je stil van wordt.
We bespraken we het doden van gewonde dieren, harstikke moeilijk als je als brandweer man of vrouw net een dier gered denkt te hebben uit een nare situatie en de dierenarts maakt het dieren even later dood. Sommige dieren zijn ernstig gewond maar het vlees is wel gezond en geschikt als voedsel van de mens, ze gaan naar de slager. Daarbij doet de dierenarts ter plekke uitgebreid onderzoek doet en mag het dier dood maken. De evaluatie avond bleek een goede manier om dit te bespreken.
We spraken ook over de nieuwe stallen voor koeien met dichte vloeren, waarbij minder stikstof uitstoot is naar de omgeving. Er kunnen gassen onder deze vloer ophopen, wat kan zorgen voor onveilige situaties zoals ontploffing. Het team had daar nog niet van gehoord. Hoe deuren en hekken van een stal los te maken, er zijn zoveel verschillende typen en ze zijn zo gemaakt dat een dier het zelf niet los krijgt, ga dat maar eens proberen is stressvolle situatie!
Met verbazing en respect hoorde ik de vele verhalen over calamiteiten met dieren en de lastige situaties die daarbij voorkomen. Dierenarts en naobers inschakelen die ervaring hebben met de betreffende diersoort kan heel waardevol zijn, om de eigenaar en de brandweer te ontzorgen, uiteraard op gepaste afstand en in overleg met de bevelvoerder want die blijft de baas in deze noodsituaties.

Bernd Hietberg
Dierenartsenpraktijk Het Drentse Hart